Geleneksel? Duygusal? Değersel-akılcı? Amaçsal-akılcı?
Klasik sosyolojinin üç kurucusundan biri kabul edilen Weber, sosyolojinin inceleme birimi olarak sosyal eylemi tanımlıyor. Yani bireylerin sosyal ortamda içgüdüye dayalı olmadan yaptıkları eylemler.
Bu eylemleri sınıflandırırken de yukarıdaki üç grubu belirtiyor.
Geleneksel motifli eylemler, gündelik hayatta düşünmeye gerek olmadan yapılan, yerleşmiş eylemler olarak karşımıza çıkıyor. Eğer eylem çok düşünülmeden yapılmış duygusal bir tepki şeklindeyse duygusal motifli eylem olarak adlandırılıyor.
Öte yandan duygusal motifli gibi görünse bile bir eylem akılcı da olabilir. Eğer bir eylemin sonuçları düşünülerek yapılmışsa, bu eylem akılcıdır. Ancak akılcı eylemler de iki sınıfa ayrılır: Değersel ya da amaçsal. Bir değer uğruna (onur, şeref gibi) yapılan eylemler değersel-akılcı, hedefe yönelik eylemlerse amaçsal-akılcıdır.
Her insan bu eylem tiplerinden herbirini eyler. Herşey gerektiği yerde değerlidir tabii ki, ortama uygun olmayan bir eylem tipi yanlıştır.
Siz en çok hangi eylem tipini eyliyorsunuz? Ya peki ortama uygun olmayan eylemleriniz en çok hangi sınıfta olması gerekirken hangi sınıfta gerçekleşiyor?
Hangi tip eylemi daha çok yaptığınız kadar hangi tip eylem tercihi hatası yapmaya meyilli olduğunuz da önemli olabilir.
Mustafa Acungil 